Drie middelbare scholieren uit het Nederlandse Nijmegen hebben voor een wereldwijde sensatie gezorgd door een eeuwenoud wiskundig raadsel op te lossen.

Jesse Hoekstra (17), Willem Schilte (17) en Petra Alkema (15) slaagden erin het meest magische vierkant ooit te maken. Een magisch vierkant is een wiskundige getallenreeks waarvan de optelsom horizontaal, verticaal en diagonaal altijd gelijk is.

Ruim 250 jaar geleden construeerde de Amerikaanse wiskundige en staatsman Benjamin Franklin vijf magische vierkanten, waaronder een van 12 bij 12 cijfers. Naar de invulling van die vierkanten is vervolgens eeuwenlang gezocht. De Nederlandse wiskundige Arno van den Essen van de Radboud Universiteit in Nijmegen slaagde er vorig jaar in om een deel van het mysterie te ontrafelen. De scholieren verfijnden de methode van Van den Essen en losten het vierkant van 12 bij 12 volledig op.

Lees meer »

We willen alles weten. Ook - en misschien wel vooral - hoe alles begonnen is. Vandaar de enorme aandacht die naar onderzoek van de oerknal (Big Bang) gaat. Gelukkig is de ruimte zo eindeloos groot dat ergens, héél ver weg, sporen van die knal aanwezig moeten zijn. Het is alleen zaak apparaten te ontwikkelen die krachtig genoeg zijn om die sporen te detecteren.

In de Journal of Cosmology and Astroparticle Physics wordt een manier gepresenteerd om dat te doen. Een fractie van een seconde na de knal moet het dan nog piepkleine heelal plotseling een enorme expansie (inflatie) gekend hebben, die zo krachtig was dat ze de structuur van de ruimtetijd grondig door elkaar schudde. De gevolgen daarvan moeten zichtbaar zijn in de vorm van speciale golven waarvan Albert Einstein het bestaan al voorspelde: zwaartekrachtgolven.

Niemand heeft ze ooit gezien, maar de meeste waarnemers zijn ervan overtuigd dat ze bestaan. Meer zelfs. Wetenschappers hebben ondertussen berekend hoe de golven eruit zouden zien, wat betekent dat men gemakkelijker naar een manier kan zoeken om ze ook uit de massa informatie in het heelal te plukken.

Lees meer »

Muggen die door genetische modificatie geen malaria verspreiden, kunnen zich in het wild snel vermenigvuldigen en ongemodificeerde soortgenoten doen uitsterven.

Amerikaanse wetenschappers maken dat bekend in wetenschappelijk tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences. Malaria, waaraan wereldwijd naar schatting tussen de 1 en 2 miljoen mensen per jaar overlijden, wordt veroorzaakt door de plasmodium parasiet, die wordt overgebracht op mensen via muggebeten.

Wetenschappers kunnen aan muggen een gen toevoegen dat ze resistent maakt voor de parasiet, maar tot nu toe waren de transgene insecten door hun modificatie te zwak om in het wild te overleven. Maar de nieuwe generatie 'Frankenstein-muggen' zou langer leven en zich snel genoeg voortplanten om normale soortgenoten te verdrijven.

Lees meer »

Films als Men in Black en Eternal Sunshine of the Spotless Mind lijken mijlenver van de realiteit te staan. Bepaalde onderdelen van het geheugen wissen; het is iets wat enkel in sciencefictionfilms thuishoort. Of toch niet?

De Amerikaanse geheugenspecialist Joseph LeDoux en zijn collega's slaagden erin om bij ratten een herinnering selectief te wissen. Deze grote verdwijntruck kan momenteel nog niet op mensen toegepast worden. Het is niet toegelaten om het middel dat het geheugen aanpast bij mensen toe te dienen. De resultaten van deze experimenten zouden wel erg bruikbaar kunnen zijn in het onderzoek naar posttraumatische stressstoornissen bij mensen.

Er is uiteraard nog heel wat onderzoek nodig, maar de geslaagde tests doen vermoeden dat trauma's bij mensen in de toekomst beter behandelbaar worden. Via de tests krijgen de neurowetenschappers een beter inzicht in het systeem van herinneringen en geheugen. Dat inzicht kan patiënten met een trauma helpen om nare ervaringen te verwerken.

Lees meer »

Twee wetenschappers van de universiteit van Bristol denken de oplossing voor het klimaatprobleem te hebben gevonden: stop met ademen.

Dr. Mark Steer en zijn collega dr. Andrew Impey kregen deze briljante ingeving tijdens hun zoektocht naar een manier om de hoeveelheid kooldioxide in de atmosfeer terug te brengen. De wetenschappers zien ook in dat hun idee enigszins drastisch is en stellen daarom voor om simpelweg minder te ademen.

Een gemiddeld mens haalt volgens Steer en Impey 24.000 keer per dag adem en stoot daarbij ongeveer 800 gram CO2 uit. Op jaarbasis is dat 290 kg koolstofdioxide, voor de gehele wereldbevolking van 6,5 miljard mensen gaat het 1,88 gigaton.

'Wanneer iedereen één op de drie ademteugen zou overslaan, levert dat een gigantische besparing van 0,63 gigaton CO2 op,' stellen de onderzoekers. 'Dat heeft hetzelfde effect als het redden van zo'n 12 miljoen hectare bos.'

Lees meer »