Wetenschappers claimen de bron van het HIV-virus, dat aids veroorzaakt, te hebben ontdekt.
Een virus met de naam SIVcpz - Simian Immunodeficiency Virus - is gevonden bij wilde chimpansees in het zuiden van Kameroen. Al eerder werd aangenomen dat dit de bron van HIV zou zijn, maar het werd alleen maar teruggevonden in apen die in gevangschap leefden.

Een internationaal team van wetenschappers heeft nu een natuurlijk reservoir van SIVcpz aangetroffen in wilde apen. De bevindingen worden gepubliceerd in het toonaangevende wetenschappelijke tijdschrift Science.

Over het algemeen wordt aangenomen dat mensen tijdens de jacht op apen in contact zijn gekomen met het virus. Waarschijnlijk is de eerste menselijke besmetting in 1930 vastgesteld in Kinshasa, de hoofdstad van Kongo. Omdat de ziekte in het begin uiterst zeldzaam was, en omdat de symptomen van aids enorm verschillen duurde het nog 50 jaar voor de medische wereld er een naam voor kon verzinnen.

Het team wetenschappers, met specialisten van onder meer de universiteiten van Nottingham, Montpellier en Alabama hebben bijna 20 jaar lang gezocht naar de bron van HIV. Er werd altijd al rekening gehouden met het feit dat niet alleen apen in gevangschap, maar ook wilde apen zouden beschikken over een natuurlijk reservoir van SIVcpz.

Omdat het goedje alleen kon worden opgemerkt na een bloedtest werd het alleen bij gevangen apen aangetoond. Tijdens deze studie werden de uitwerpselen van apen bestudeerd. Experts van het Project Prevention du Sida au Cameroun (PRESICA), trokken de bossen in om de apenpoep te verzamelen.

Inmiddels was de Universiteit van Alabama erin geslaagd een manier te vinden om SIVcpz uit de uitwerpselen te filteren. Tests in het laboratorium wezen uit dat binnen sommige groepen specifieke antistoffen en genetische informatie werd aangetroffen die onomstotelijk aantoonden dat de apen beschikten over een SIV-reservoir. Ook werd nogmaals aangetoond dat het virus enorm veel vergelijking vertoonde met HIV.

Vooral het virus in de apen in het zuidoosten van Kameroen toonden een opmerkelijke gelijkenis. Volgens de wetenschappers is nu niet alleen het mysterie rond de origine van het aids-virus opgelost, maar opent de vondst ook nieuwe deuren voor het onderzoek naar een medicijn tegen aids.

Het vreemde is wel dat SIVcpz, ook al lijkt het veel op HIV, de apen niet ziek maakt. Voor genetisch bijna gelijke mens is HIV vaak de aanleiding voor aids, een nog steeds dodelijke aandoening.

“We gaan er vanuit dat de sprong van aap naar mens voor het eerst in zuidoost Kameroen heeft plaatsgevonden, daarna is het virus over de gehele wereld gegaan”, aldus Paul Sharp, verbonden aan de Universiteit van Nottingham. “Als we er vanuit gaan dat HIV ongeveer 75 jaar oud is, dan is het onwaarschijnlijk dat we nog een andere bron gaan vinden die nog meer gelijkenissen vertoont met HIV”.

Het team is nu aan het onderzoeken of het kleine verschil tussen SIV en HIV is ontstaan tijdens de sprong van aap naar mens.