Christelijk nadenken over porno
Tienduizend jongeren kampeerden dit in Liempde. Ze kwamen voor de muziek, voor bisschop Hurkmans, en voor een gesprek over porno: ,,Als mijn man alles zou willen wat hij op plaatjes ziet had ik geen rust meer.”
,,Het voordeel van porno is dat je er iets van opsteekt: góede seks is een kunst.” Het is een van de cynische opmerkingen halverwege het theaterstuk ’Only a fantasy’. Op de achtentwintigste editie van het christelijke jongerenfestival Flevo, afgelopen weekend in het Liempde, in Brabant, ging de voorstelling in première.
De theatertent is tot de laatste van de vierhonderd stoelen bezet, de roem is het stuk vooruitgesneld. ,,Het heeft nogal wat aandacht gehad”, zegt een bezoeker tegen zijn buurman. ,,Van de grote media, niet van de christelijke.” Regisseuse Charissa Bakema (37) wil met de voorstelling een taboe doorbreken, zei ze in Trouw (4 juli). ,,Porno valt in de categorie zonden”, aldus Bakema. ,,Ik wil dat het boven de tafel komt. Niet om over de leer van de kerk te praten, maar over de praktijk, met andere jongeren.”
In de voorstelling strandt de relatie van een pasgetrouwd stel. Hij kijkt naar porno, zij heeft daar moeite mee: „Here God geef mij wijsheid en kracht, getrouwd zijn is anders dan ik dacht. Leer mij hem te geven wat hij nodig heeft in het liefdesleven.” Uiteindelijk blijkt zijn behoefte voor haar onacceptabel: „Ik ben met hem getrouwd, maar dít wil ik niet.”
Het publiek (alleen toegang voor 16-plussers) is onder de indruk en beloont ’Only a fantasy’ met een staande ovatie. ’s Avonds zal er elders op het festival over de voorstelling doorgepraat worden. Maar wie daar nu al behoefte aan heeft kan achter in de tent voor zich laten bidden.
Om een gebed hoeft de festivalganger vaak niet eens te vragen. Op het terrein loopt het ’Hemels interactief’-gebedsteam rond in felle hesjes met de opdruk ’Bidden werkt!’. „Het is heel fijn om zo door God te worden gebruikt”, zegt Arjan Bouman (22) van het gebedsteam. „Al krijg je soms wel hoofdpijn van de vele moeilijke verhalen. Iedere twee uur laten we voor onszelf bidden, dan brengen we alles bij God. Dat lucht enorm op.”
Verspreid over vier dagen trekt het Flevofestival (georganiseerd door stichting The Crown, gelieerd aan Youth for Christ) ieder jaar zo’n tienduizend jongeren, van wie de meesten naast het festivalterrein kamperen. Evangelische christenen zijn traditioneel ruim vertegenwoordigd, maar het publiek is divers. Er zijn t-shirts met de tekst ’Porn free youth’, maar ook van het recente concert van rockgroep U2. Op oude gympen, kistjes of sportsandalen trotseren de jongeren de modder - regen lijkt een traditie op Flevo.
„Ja hoor, in onze tent is het nog droog”, lachen de broers Aike (17) en Jan (22) Wolfs en hun zus Annie (24) uit het Groningse Bellingwolde. Aike is voor het eerst op Flevo, voor Jan en Annie is het de vierde keer. „Thuis word je opgeslokt door de dagelijkse dingen”, zegt Annie. „Hier bloeit je geloofsleven op.” Op een seculier festival als Lowlands is ze nog nooit geweest, maar, denkt Annie, „dat is alléén maar genieten, hier krijg je iets extra’s.”
Toch is niet ieder onderdeel van het festivalprogramma per se gericht op geestelijke verdieping: er is een voetbaltoernooi, een skatebaan van Youth for Christ, bij het CDJA („we hebben al een paar nieuwe leden”) geven enkele Tweede Kamerleden acte de présence en het Korps Mariniers hoopt met een klimwand jongeren te rekruteren.
Onder een afdakje van tentdoek doet sportinstructeur Karl Noten een ’work-out’ met jongeren. „Knie, hup, armen omhoog. Dat wordt morgen spierpijn”, houdt Noten het publiek lachend voor. Om vervolgens te vertellen: „Ik heb een groot bedrijf, en heb negen boeken geschreven. Daar ben ik niet trots op, wel ben ik dankbaar. ’De rijke roeme zich niet op zijn rijkdom’, staat in de bijbel. Wauw!”
Op vrijdagmiddag is het bisdom Den Bosch te gast op het Flevofestival. In de Big Top-tent vindt met bisschop Hurkmans een voorprogramma plaats voor de Wereldjongerendagen in Keulen. Het bisdom heeft negenhonderd genodigden meegebracht, waardoor er voor andere festivalgangers nauwelijks nog plaats is in de tent.
„O ja hoor”, zegt monseigneur Hurkmans, „ik ben best gewend om met mijn voeten in de modder te staan. Ik ben tenslotte een boerenzoon.” Hij wenst de jongeren ’veel ontmoeting’ toe, zegt de bisschop. „Ontmoeting met elkaar en met Christus, hier en straks in Keulen.” Achter het podium herkennen leden van een Braziliaanse dansgroep het grote kruis op de borst van de bisschop. Verrukt schudden ze hem de hand, en kussen zijn zegelring.
„Welkom in deze oase in Liempde”, zegt Hurkmans even later vanaf het podium. Zijn speech wordt overstemd door hartstochtelijk gejoel. De monseigneur laat zich de toejuichingen welgevallen, glimlacht minzaam.
De middag verstrijkt richting etenstijd. Voor de genodigden van het bisdom is er catering („u kunt kiezen uit vier soorten vlees”), de gewone festivalganger wordt verwezen naar frietkramen op het terrein.
In een houten gebouwtje, enigszins in de luwte van het festivalgedruis, is vrijdagavond de forumdiscussie over pornografie. Veel stelletjes in de zaal, armen om elkaars schouders. „Wie heeft nog nooit porno gezien”, vraagt de gespreksleidster. Welgeteld één vinger gaat de lucht in. ,,En wie heeft er nog nooit drugs gebruikt?” Eén vinger wordt nu níet opgestoken.
Volgende vraag. „Wie heeft er wel eens voorlichting gehad over drugs, op school of op de jeugdvereniging? En wie over porno?” Ze wil maar duidelijk maken, zegt de gespreksleidster: drugs en porno vinden christenen even verkeerd, maar over het een wordt wél gesproken en over het ander níet.
„Porno is een kwetsbaar geheim”, zegt regisseuse Charissa Bakema van het toneelstuk van vanmiddag. „Het is ’fout’, dus er naar kijken geeft je een schuldgevoel.”
Het onderscheid tussen seksualiteit en pornografie blijft gedurende de discussie diffuus, maar het gesprek is openhartig en uit de zaal komen persoonlijke ontboezemingen.
„Ik ben blij dat porno bestaat”, bekent een jonge vrouw. „Als mijn man alles zou willen wat hij op plaatjes ziet, had ik geen rust meer.” Een jongen weet echter stellig: „Pornografie helpt elke relatie naar zijn grootje.”
„De kerk moet meer opbouwend spreken over seks”, zegt Gerry Velema, schrijfster van het boek ’Echt genoten’- ’een echt praatboek over seks, bedoeld om als echtpaar te lezen en door te nemen’. „In onze oversekste maatschappij is het onvoldoende om te zeggen: ’bewaar het tot het huwelijk, dan komt alles goed’.”
„Pornografie is verwarrend”, vindt een mevrouw uit de zaal. „Het roept gevoelens op die je normaal alleen met je partner deelt. Daarbij is het vleselijk, lichamelijk en oppervlakkig. Het is lust, geen liefde. Christenen kunnen dat niet verantwoorden. Het brengt ons verdacht dicht bij dieren.”
Hoe je er ook over oordeelt, belangrijk is dat pornografie bespréékbaar wordt, vinden veel aanwezigen. „De kerk hoeft niet te zwijgen over seks”, zegt Gerry Velema. „Zolang het maar gebed is in wat we leren uit de Bijbel: seks is de vrucht van liefde.”